.

HAYMANA İLÇESİNİN EKONOMİK YAPISI    

Bir tarım ülkesi olan ve nüfusunun yarıdan fazlasının tarımla uğraştığı Türkiye' de; tarımla ilgili problemlerin halledilmiş olması gerekirken diğer tarım ülkelerine göre birim alandan daha az verim sağlandığı gerçeği acı bir olgudur. Birim alandan alınan ürünü arttırmak için ilkönce toprağı tanımak gerekir. Ve problemlerin üzerine ciddiyetle ve disiplinli bir şekilde gitmek gerekir.

   Haymana' da esas geçim kaynağı tarıma dayanmaktadır. Önceleri ilkel metotlarla yapılan tarım, günümüzde modern yöntemlerle yapılmaktadır. Ekip-biçme şeklindeki tarımsal faaliyetler ticari amaçla yapılır. Ülkemizin belli başlı yerleri içerisinde yer alan Haymana, verimli tarım alanlarının yanısıra, geniş tabi meraları nedeniyle tarla ziraati ve hayvancılık için elverişli özelliklere sahiptir. İç Anadolu Bölgesi' nin karamsal ikliminin hüküm sürdüğü ilçe 1,251 m. rakıma sahiptir. Ormanlık alanların az olması nedeniyle yıllık yağış miktarı oldukça düşüktür. (443.6 mm. ) bu yüzden kuru tarım ağırlıklı ziraat yaygındır.

   Kuru tarım yapılan alanlarda bir yıl hububat, bir yıl nadas ve ya bir yıl hububat bir yıl kimyon yada baklagillerden birinin yetiştiriciliği yapılarak münavebe ( nöbetleşe ekim ) uygulanmaktadır.   Yaklaşık olarak 268.000 hektarlık tarım alanının 196.000 hektarı tarla arazisi yanı ekilen alandır. Ekilen arazinin toplan alan içerisindeki oranı %73' tür. Sulanabilen arazinin toplam alan içerisindeki oranı ise %1.8 (4.800 HA)'dir. Toplam nadasa bırakılan tarım alanı ise 45.000 Ha. civarındadır. Kış süresinin nispeten uzun ve soğuk geçmesi yetiştirilen ürün çeşitlerini kısıtlamaktadır. Yağışların bitki gelişim devresi içersinde yetersiz olması nadas-hububat sisteminin uygulanmasını zorunlu bırakmaktadır. Günümüze kadar Haymana' nın tarımsal yapısında kısmî bazı değişiklikler olmuştur. Tarımdaki modernleşmeye, gübrelemeye, ilaçlamaya ve sulamaya paralel olarak üretimde artma kaydedilmiştir. Sulanabilen sahalarda genelde şekerpancarı, sebze ve meyve yetiştirilmektedir. Tarım ürünleri arasında genellikle hububatın yeri büyüktür. Haymana' da tarım genellikle hububat yetiştiriciliğine dayanmaktadır. Fazla arızalı ve sürüme uygun olmayan kesimleri hariç arazilerin büyük çoğunluğu işlenmektedir. 
   Arazinin çok parçalı olması teknik bilgi yetersizliği ve ekonomik fakirlik modern tarım metodunun uygulanmasını engellemektedir. Ekonomik sorunlar çiftçinin uzun vadeli yatırım yapmasına engel olmaktadır. İlçede tarım eskiye göre oldukça modern yöntemlerle yapılır. Özellikli tarımda traktörlerden epeyce faydalanılan ilçe merkezinde 1998 yılı verilerine göre 90 adet traktör vardır. Köylerde ise 2900 adet traktör vardır.    (ilçemiz ve köylerindeki tarım alet ve mevcudu )

 Tarım bakanlığı İlçe Müdürlüğü aracılığı ile hayvanların ıslah çalışmaları ve hastalıkları ile mücadele programları yürütülmekte, bölge şartlarına uygun yeni tarımsal ürünlerin tanıtımını ve demonstrasyon çalışmaları yapılmakta olup ilerleyen tekonolojiye uygun tarım teknikleri çiftçilerimize gösterilmektedir. Ürün hastalıkları ile mücadelede programı ve arıcılık, traktör bakım kullanma, hayvan bakım ve beslenmesi,halıcılık kurs programları da yina Tarım Bakanlığı İlçe Tarım Müdürlüğünce yürütülmektedir.Toplam üye sayısı 4.500'ü bulan 2 adet Tarım Kredi Kooperatifi de ilçemiz üreticilerine destek sağlamaktadır.Tarım Bakanlığı İlçe Müdürlüğü ve Tarım Kredi Kooperatifleri haricinde çiftçilere destek olan bir kuruluşta T.C. Ziraat Bankası'dır.Tarım üretiminin ,tarım ürünlerinin sürüm ve satışının tarım ve sanayi kuruluşlarının gereksinim duyduğu kredilerin düzenlenmesi ve dağıtıcı amacı ile kurulan banka, her türlü bankacılık hizmetlerini de yapmaktadır. Banka ; Tarım Kredi ve Tarım Satış Kooperatifleri ile birlikleri gereksinimlerini karşılamak üzere, kısa ve uzun   vadeli krediler tahsis ederek üreticilerin  toprak ürünlerinin gerçek değerinden yararlanmasını hedef almaktadır. Ayrıca krediyle de tarımsal yatırımların finansmanına katkıda bulunmaktadır. 1996 yılı verilerine göre ilçede Kredi Kooperatifleri aracılığıyla da 381.000.000.000 Tl. olmak üzere toplam 793.700.000.000 Tl. kredi kullanılmıştır. Bu rakamlar T.C Ziraat Bankası' nın Haymana' da çiftçi ve tarım üzerinde ne kadar etkili ve önemli olduğunu açıkça göstermektedir.   

HAYVANCILIK    

 Eskilerde olduğu gibi günümüzde de koyunculuk ilçede çevre ağıllarda yapılmaktadır. Sürüler 9-10 ay meralarda ve tarım arazilerinde otlatılmaktadır. Kış mevsiminde  ise koyunlar ağılda saman, keşif yem ve kaba yem yedirilerek beslenmektedir. Günümüze kadar gelen ve hala kendisini hissettiren en önemli hayvancılık sorunu koyun sürülerinin tarım mahsullerine zarar ve ziyan vermesidir. Tarım ürünlerinin olgunlaşmasına zaman kalmadan sürü sahiplerinin düşüncesizce bu mahsullerden faydalanma yoluna gidebilmektedirler. Dolayısıyla çiftçiler de kendi kapıp-kaçma yoluyla hasat etme kaygısı vardır. İlçe sınırları dahilinde 20.500 adet, ilçe merkezinde de 244 adet büyükbaş hayvan bulunmaktadır. Haymana' da hayvancılık ticari amaçla yapılır. İlçe merkezi ve civarında geniş çayır, mera ve otlak alanlarının varlığı bölge hayvancılığının gelişmesini sağlamıştır. Eskiden daha fazla olan büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısı günümüzde oldukça düşmüştür. Bunun başka sebepleri, ortak mera alanlarının giderek daralması, yem fiyatlarındaki artış ve köyden kente olan göçlerdir. Eskiden daha fazla olan büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısı günümüzde olukça düşmüştür. Bunun başlıca sebepleri, otlak ve mera alanlarının giderek daralması, yem fiyatlarındaki artış ve köyden kente olan göçlerdir. Haymana' da hayvanlardan elde edilen ürünlerin değerlendirilebileceği tesisler mevcut değildir. İlçemiz tarım ve hayvancılık bölgesi olmasına rağmen ilçe tarım müdürlüğü bina ve personel yönünden oldukça yetersizdir. Mevcut arsa üzerine, kuruluşun hizmetlerine uygun bir bina yapılması, ziraat ve hayvan sağlığı teknisyenleri sayısının arttırılması gerekmektedir.      

SANAYİ  :.

 Atölye tipi işletmeler küçük çapta imalat ve onarım işleriyle uğraşan işletmeler şeklindedir. Bunlardan sayıca fazla olanları küçük sanayi sitesindeki kaportacı, marangoz, kaynakçı, demir doğrama, tornacı, oto tamir ve mermer atölyeleri gibi ssanat alanları vardır. Bu küçük çaplı atölyeler de ilçenin ihtiyaçlarına yeterli seviyede cevap vermemektedir. Bazen bir oto yedek parçası bile ya Polatlı yada Ankara' dan getirilmektedir. İlçenin Ankara' ya yakın olması ilçeye yapılacak olan sanayi yatırımlarının pazar ve ulaşım şartlarının elverişli olmasından dolayı Ankara ve Polatlı' ya kaymasına sebep olmuştur.

Haymana' da ticari yaşam tarihin derinliklerine uzanmaktadır. Tarihi kral yolu üzerinde bulunması, Haymana' nın o çağın ticaret hayatından etkilendiği izlenimi vermektedir. Günümüzde ise ilçede ticari fonksiyonlar gelişmemiştir. Haymana' da ticari faaliyetlerin gelişmemiş olması esasen bölgenin ekonomik potansiyeli ile ilgilidir. Çünkü olumsuz doğal çevre nedeniyle tarımsal çeşitliliğin azaldığı bölgede sınırlı sayıda tarım tarım ürünü (buğday, arpa, yulaf, nohut, mercimek, pancar, kimyon v.b. ) ticarete konu olmaktadır. Bu ise halkın alım gücünü zayıflattığından bölgede ticaret hayatı canlılık kazanmamaktadır. İlçede, ticari faaliyetler sanayide olduğu gibi genellikle yerel ihtiyaçların karşılanması amacıyla, perakende ticaret şeklinde bir gelişme göstermiştir.İlçede üretilen tarım ürünleri buğday, arpa, nohut, kimyon v.s. genellikle tüccarlar tarafından alınarak çeşitli şehirlere satılırlar. Farklı olarak tüccarlar tarafından satın alınan kimyon, İzmir limanından yurtdışına ihraç edilmektedir. 

   Genel itibariyle ticaret gelişmemiştir. İşyerleri küçük olup aile fertleri tarafından yönetilmektedir. İlçenin çarşısı düzenli ve hareketlidir. İlçede satılan malların çoğu Ankara' dan ve Konya' dan getirilmektedir. Yaz sezonunda kaplıcalar için gelen banyocu turistler de kaldıkları süre içerisinde ilçede ticari bir hareketlilik meydana getirirler ( her sezon ortalama 200.000 ) kişinin geldiği tahmin edilmektedir. Kışın kaplı bulunan bir çok lokanta, pastane, dükkan, ve parklar bu dönemde tekrar açılırlar. Ayrıca ilçede termal turizmin gelişmesine paralel olarak otel ve ev pansiyonculuğu oldukça gelişmiş ve yerli halk bu işten büyük büyük gelir elde etmektedir. Değişik fonksiyonların etkisiyle özellikle perakende ticaretin gelişme gösterdiği ilçede ticari işyerleri bir hayli fazladır. İlçede toplam ruhsatlı işyeri sayısı 400' dür. İlçede Ziraat Bankası, Halkbank ve Emlak Bankası olmak üzere 3 adet banka şubesi bulunmaktadır.      

    MADENLER  :

. Ankara ili maden türü bakımından zengin sayılır. Linyit, manganez, bakır, simli kurşun, krom, civa, arsenik gibi madenlerden başka molibden, volfram gibi az bulunur madenler de çıkmaktadır. Haymana' ya gelince, 1930 yılında Haymana' yı ziyaret eden Seyyah Kandemir' in yazdığına göre Haymana' da rastladığı tek maden türü linyittir. Fakat günümüzde hiçbir şekilde Haymana ve çevresinde linyite rastlanmamaktadır. Haymana' da çıkarılan madenlerin kaplıca suyu herhangi bir şekilde madencilikte yarar sağlamaz. M.T.A.' nın ilçe çevresinde yaptığı analizlere göre şu maden türleri vardır ; 

 Kaplıca :  

Haymana'da iki su kaynağı vardır. Bunlardan birincisi merkezde bulunan hamamların (Medrese, Seyran ve Merkez Hamamları) olduğu yerdir.Kaynağı mesezoik tersielerin yayıldığı üçüncü döneme ait volkanik bir araziye yayılmış olup, Haymana' dan Kızılcahamam' a uzanan volkanik çatlaklardan çıkar. İkincisi Haymana' nın 3 Km. dışına çıkan Seyran Dinlenme Tesisleri' nin bulunduğu yerdeki açık hava havuzuna su veren kaynaktır.  Fakat bu su bir süre önce kesilmiş, 1997 yılı itibariyle tekrardan akmaya başlamıştır. 

 Alçı Taşı :  

 İkizce Bucağı yakınındaki Hamza Tepesi mevkiinde bulunan alçı taşının marn ve killer arasında konkordan jips tabakaları gayrı muntazam bir yol bulunmayışı sebebi ile ekonomik değeri yoktur.  

 Asfalt :  

Karahoca Köyü, Burcalık Tepesi mevkiindedir. Eosene ait Fliş fasiyesli arazi içinde ehemmiyetsiz bir asfalt emprenyosyonu olup, ekonomik değeri yoktur.  

 Bakır : 

 Çingirli Köyü yakınlarındaki ihtiyarın çeşmesi denilen mevkide bulunur. Serpantin serisine ait silislenmiş sahreler içinde tesadüf edilen ehemmiyetsiz malahit kabukları şeklindedir ve ekonomik değeri yoktur.  

Bazalt-Mermer  

Çayırlı Köyü civarındadır. Çeşme inşaatında ve binalarda köşetaşı olarak kullanılmaktadır. Burada 3 cm. uzunluğunda ve 1m. kalınlığında taş çıkarılabilir. Ülkemizin en önemli mermer yatakları Çayırlı Köyü civarındadır. Anıtkabir' in yapımında kullanılan mermerler Çayırlı' dan getirilmiştir.

kaynak:  haymana.com